Co stanowi, że jesteś naprawdę zamożny? Wielki majątek? Duże dochody?
Większość osób ma o bogactwie całkowicie fałszywe pojęcie. Sądzą, że wysoka pensja uczyni ich bogatymi, a jedynym problemem, że nadal nie są zamożni stanowi to, że za mało zarabiają. Jeśli jednak nawet zarobiłeś dużo pieniędzy, lecz wszystko co zarobiłeś wydałeś, nie staniesz się ani odrobinę bogatszy.
Przykład 1: Anna i Piotr (dane fikcyjne) poznali się na studiach w Warszawie. Oboje pochodzą z mniejszych miejscowości. W Warszawie studiowali na renomowanej uczelni, po której udało im się szybko i dość łatwo dostać pracę w międzynarodowej korporacji.
Super praca, szybkie awanse i coraz większe zarobki, ale również coraz większe i beztroskie wydatki…
Po 5 latach od zakończenia studiów okazało się, że mają na głowie kredyt hipoteczny na 650 tys. zł, do tego ponad 200 tys. złotych kredytu, którym sfinansowali zakup samochodu. Okazało się też, że mimo iż dobrze zarabiają, to nie potrafią odłożyć większej kwoty. Zaczęli zastanawiać się, gdzie podziały się ich pieniądze. Czuli niepokój związany z brakiem kontroli nad własnymi finansami. I słusznie, bo ich wartość netto była stosunkowa niska, do ich bardzo dobrych zarobków.
Policzmy. Anna i Piotr kupili pięć lat temu mieszkanie w Warszawie o wielkości 80 m2, za które zapłacili 550 000 zł (średnie ceny mieszkań 60-80 m2 w Warszawie wg. raportu NBP). Dodatkowo wydali kolejne 100 000 zł na jego remont i wyposażenie. Całość sfinansowali kredytem. Do spłacenia mają 650 000 zł + odsetki w ciągu 30 lat. Wybrali raty stałe, które wynoszą 2 882,63 zł/m-c (oprocentowanie kredytu 3,4%) (kalkulator tutaj).
Po 5 latach małżeństwo spłaciło ok. 68 tys. kapitału oraz 105 tys. zł odsetek (przez pierwsze lata spłaca się głównie odsetki). Do spłaty pozostało im ok. 580 tys. zł pożyczonej kwoty oraz ok. 280 tys. zł odsetek (!)
Do tego 3 lata temu kupili nowe auto z segmentu D . A jakże, go również sfinansowali kredytem. Do spłacenia 200 tys. zł + odsetki. Miesięczna rata wynosi 4 697,01 zł (oprocentowanie 6%, kredyt na 4 lata).
mieszkanie – 800 tys. zł (wartość mieszkania wzrosła w czasie – ok. 37% (!) w ciągu 5 lat, czyli ok. 5,3% średniorocznie)
samochód – 100 tys. zł (wartość auta po 3 latach spadła o 50%)
suma: 900 tys. zł
Wartości w zestawieniu majątku nie przedstawiają cen zakupu aktywów, lecz ich aktualną wartość rynkową.
zobowiązania:
kredyt hipoteczny na mieszkanie – 580 tys. zł (kapitał do spłaty – po 5 latach, bez odsetek)
kredyt na samochód – 55 tys. zł (kapitał do spłaty – po 3 latach, bez odsetek)
Majątek (wartość) netto:
+900
-635
=265 (!)
Anna i Piotr nie posiadają żadnych oszczędności, ani innego majątku trwałego czy finansowego. Mimo bardzo dobrych zarobków ich majątek netto wynosi 265 tys. zł. Teoretycznie nie jest źle. Mina jednak nieco rzednie, gdy spojrzymy na składniki majątku Anny i Piotra. Otóż o jego wartości decydują przede wszystkim aktywa rzeczowe, w tym głównie nieruchomość (w której mieszkają). Mina jeszcze bardziej rzednie, gdy podliczymy ile małżeństwo zarobiło wszystkich pieniędzy w tym okresie. Przypomnę, że zarabiają całkiem nieźle, co prawda w pierwszych latach po studiach nie było tak różowo, ale już wkrótce zaczęli zarabiać całkiem sensownie. W okresie 5 letnim dało to średnią wartość 240 tys. zł/rocznie, czyli 1 200 000,00 zł przez 5 lat. Anna i Piotr zarobili w ciągu 5 lat ponad 1 milion złotych (!). Gdzie zatem podziały się te pieniądze? Dlaczego nie są jeszcze milionerami?
Wystawny i dość kosztowny styl życia Anny i Piotra spowodował, że ilość pieniędzy, które pozostały w ich życiu (majątek netto) stanowi niewielką część, jaką zarobili do tej pory. Ich sytuację uratowała dobra koniunktura na rynku nieruchomości. Mieszkanie które zakupili zwiększyło swoją wartość, aż o 37% (5,3% średniorocznie). Wniosek jest jeden nieważne ile zarabiamy, ważne ile wydajemy. Majątkiem jest tylko to, co udało ci się zgromadzić, a nie to, co wydałeś.
Podam jeszcze jeden przykład. Tym razem realny, jednocześnie bardziej jaskrawy.
Przykład 2:Mike Tyson
Mike Tyson wciągu swojej kariery bokserskiej zarobił około 400 milionów dolarów (lata 1985-2005 – realna więc wartość zarobionych pieniędzy dzisiaj byłaby bliższa 1 miliarda dolarów!). Wydaje się niemożliwe, żeby wydać całą sumę i posiadać wartość netto równą zero! Jednak Mike Tyson udowodnił, że jeśli tylko się chce, to się uda. W 2003 roku ogłosił bankructwo.
Bogatymi nie czynią nas pieniądze, które zarabiamy, a które oszczędzamy.
Czym jest wartość netto (i czym nie jest)?
Zacznijmy od tego, czym nie jest, a później przejdźmy do konkretów. Twoja wartość netto odnosi się do wartości Twojego majątku, w żadnym wypadku nie jest miarą Twojej wartości jako człowieka. Nie zmierzysz nią aktywów niematerialnych jak relacje rodzinne, przyjaźń, umiejętności, wykształcenie, sympatię współpracowników, członkostwa w grupach biznesowych czy dobroczynnych.
Czym zatem jest wartość netto? Jest to różnica między tym, co posiadasz (aktywa, majątek), a tym co jesteś winny (twoje zobowiązania, jak kredyty i pożyczki). Jest to całkowita wartość wszystkiego co posiadasz – w tym domu, auta, gotówki, oszczędności, inwestycji, udziałów w firmie – pomniejszona o zobowiązania (długi) – w tym kredyt hipoteczny, kredyt samochodowy, zadłużenie na karcie kredytowej itp.
Wartość netto to po prostu lista twoich aktywów i zobowiązań — różnica to twoja wartość netto.
Czy powinieneś mierzyć się swoją wartością netto? Absolutnie nie! Ale, czy warto ją mierzyć? Jak najbardziej! Takie zestawienie pokaże Ci gdzie tak naprawdę jesteś, gdzie doszedłeś dzięki zarobionym przez siebie pieniądzom. Wynik tego ćwiczenia może Cię zmartwić, bądź wręcz przeciwnie – pozytywnie się zaskoczysz. Jednak na pewno otrzymasz twarde dane dotyczące Twoich finansów osobistych.
Nie należy mylić wartości netto z wartością majątku. Jeśli wartość Twojego majątku wynosi 1 milion złotych, a zobowiązania także 1 milion złotych, to Twoja wartość netto wynosi 0 zł. Nie jesteś milionerem – jesteś spłukany!
Ponadto, jeżeli masz wysokie dochody, to nie oznacza jednocześnie że masz wysoką wartość netto. Twoja wartość netto nie jest Twoim dochodem.
Błędem poznawczym i fałszywym mitem jest twierdzenie, że aby zbudować bogactwo, trzeba dużo zarabiać. To po prostu nieprawda. Pięciociocyfrowa pensja może pomóc, ale niekoniecznie prowadzi do wysokiej wartości netto. Ważne jest to, co robisz ze swoją pensją.
Nie ważne ile zarabiamy, ważne ile wydajemy. Ile oszczędzamy i co robimy z oszczędnościami – każdy może z czasem zostać milionerem.
Twoja wartość netto to ruchomy cel. Najważniejsze, żeby rosła. Jeżeli jednak zdarzy się, że twoja wartość netto spadnie, bo zapłaciłeś gotówką za wymarzoną podróż do okoła świata. Nie karz się, jeżeli to był Twój cel! To jest dobra rzecz. To kolejna miara twojego sukcesu.
Jak obliczyć wartość netto?
Ustalenie aktualnej wartości netto oznacza wkroczenie w Twoje materialne uniwersum, a następnie sporządzenie listy wszystkiego, co posiadasz (aktywa/majątek), oraz wszystkiego, co jesteś winien (należności, zobowiązania). Jaka jest Twoja wartość netto?
Poćwiczmy na przykładzie, poznajcie Franka. Życie finansowe Franka przebiegało raczej nieświadomie, niemal bez żadnego ukierunkowania. Pod względem finansowym zachowywał się jak ktoś, kto wybiera się w podróż samochodem, ale właściwie to nie wie dokąd ma jechać, spala benzynę, zużywa opony, ale nie dociera do celu swojej podróży. Pewnego dnia uświadamia sobie, że jest całkowicie zagubiony. Nie ma pojęcia na czym stoi finansowo! Postanawia, że chce lepiej i bardziej świadomie zarządzać swoimi finansami. Pierwszym krokiem jest ustalenie, gdzie jest – musi znać swoją wartość netto.
Podobnie jak Franek, możesz obliczyć wartość netto w tych trzech prostych krokach:
Krok 1: Dodaj swoje aktywa (to, co posiadasz)
Pierwszym krokiem do ustalenia wartości netto jest sporządzenie listy tego, co posiadasz. Oto niektóre rzeczy w twoim życiu, które kwalifikują się jako aktywa:
Nieruchomości: w tym nieruchomości na własny użytek mieszkalny, jak i nieruchomości inwestycyjne (np. mieszkania na wynajem)
Pojazdy: samochody, motocykle, rowery itp.
Wyposażenie Twojego domu: meble, sprzęt AGD i RTV, elektronika, biżuteria, dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie
Gotówka: rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (ROR), gotówka w portfelu
Oszczędności: konta oszczędnościowe, lokaty
Inwestycje: waluty obce, akcje, obligacje skarbowe, obligacje korporacyjne, metale szlachetne, udziały inwestycyjne, udzielone pożyczki, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne (np. PPK), ubezpieczenia na życie (wartość wykupu)
Biznes: udziały w firmie, prawa autorskie, patenty
Uwzględniamy aktualną wartość rynkową każdego składnika majątku, który bierzemy pod uwagę. Dlaczego aktualną wartość rynkową? Dlatego, że jest to sposób na obiektywną wycenę. Liczy się kwota, jaką dzisiaj możemy otrzymać za posiadane przez siebie składniki majątku, gdybyśmy chcieli je sprzedać.
Jeżeli (podobnie jak Anna i Piotr z naszego przykładu) kupiłeś nowy samochód za 200 000 zł, a dzisiaj jego wartość wynosi ok. 100 000 zł (statystycznie 3 letni samochód, traci na wartości ok. 50%!), to niestety, ale bierzemy pod uwagę jego aktualną wartość. Dla naszej obecnej sytuacji finansowej nie ma znaczenia cena zakupu — to już przeszłość.
Skąd wziąć wartość rynkową? Z pomocą przychodzą internetowe serwisy ogłoszeniowe, na których znajdują się ogłoszenia sprzedaży, np. nieruchomości, samochodów oraz sprzętu elektronicznego. W przypadku wyceny mieszkania/domu pomocne mogą być takie serwisy jak https://sonarhome.pl lub https://urban.one.
Przyjrzyjmy się więc aktywom Franka. Pamiętaj, to jest to, co posiada:
mieszkanie wyceniane na 210 000,00 zł
samochód o wartości 20 000,00 zł
gotówka na ROR w wysokości 8 000,00 zł
oszczędności na lokacie bankowej w wysokości 10 000,00 zł
Po zsumowaniu wartości wszystkich składników majątku Franek dowiaduje się, że aktualna wartość jego aktywów wynosi 248 000,00 zł.
Print screen z naszego darmowego arkusza z kalkulatorem Twojej wartości netto.
Jeżeli chciałbyś przygotować listę składników swojego majątku (aktywów), to pod tym linkiem znajduje się arkusz do pobrania:
Krok 2: Dodaj swoje zobowiązania (co jesteś winien)
A teraz mniej przyjemna część. Żeby nie było tak kolorowo musisz od swojego majątku, odjąć swoje zobowiązania. Najczęstsze zobowiązania to kredyty, pożyczki i długi, które prędzej czy później musimy spłacić. Mam nadzieję, że wszystkie twoje długi wynoszą zero. Ale jeśli tak nie jest, to czas spisać je wszystkie.
Wpisując ich wartość posługuj się kwotą niespłaconego kapitału. Nie licz odsetek, które będziesz musiał jeszcze zapłacić. Istotna jest ta kwota, którą musiałbyś zapłacić, gdybyś chciał jednorazowo, od razu spłacić całe zadłużenie.
Oto niektóre z najczęstszych formy zadłużenia konsumenckiego:
Kredyty hipoteczne
Kredyty samochodowe
Zadłużenie na kartach kredytowych
Pożyczki konsumenckie
Franek przez lata gromadził dług. Oto zagregowana lista:
Saldo kredytu hipotecznego w wysokości 175 000,00 zł
Pożyczka samochodowa w wysokości 10 000,00 zł
Zadłużenie karty kredytowej w wysokości 2 000,00 zł
Suma rat z zakupów urządzenia RTV do domu – 1 500,00 zł
Ok, to mogło być trochę nieprzyjemne. Franek wymienił wszystkie swoje zobowiązania, które łącznie wynoszą 188 500,00 zł.
Podobnie jak aktywa, również swoje zobowiązania możesz wpisać w przygotowanym przez nasz kalkulatorze, który posiada szablon dla najczęstszych form zobowiązań.
Pozostał ostatni krok. Gotowy?
Krok 3: Odejmij swoje zobowiązania od aktywów
Znasz całkowitą wartość swoich aktywów i wysokość zgromadzonego długu. Teraz wystarczy policzyć różnicę! Oto wzór:
łączna wartość aktywów – łączna kwota zobowiązań = wartość netto
Franek dejmuje swoje zobowiązania od swoich aktywów, aby uzyskać całkowitą wartość netto, i widzi, że jego obecna wartość netto wynosi 59 500,00 zł.
248 000,00 zł (aktywa)
– 188 500,00 zł (zobowiązania)
= 59 500,000 zł (wartość netto)
Jeśli Twoje zadłużenie przekracza wartość całego majątku to niestety, jesteś bankrutem. Gdy fala opada, wtedy dopiero okazuje się, kto pływałnago. Wprowadź jak najszybciej oszczędności w każdej dziedzinie życia jakiej możesz. Powszechnym zjawiskiem jest życie ponad stan, gdzie brak jednej pensji dzieli osoby od całkowitego bankructwa z racji braku oszczędności i jednoczesnej obecności długów.
Po co liczyć wartość netto? Co ono oznacza? Do czego można wykorzystać?
Kiedy wiesz, w jakim stanie są twoje finanse, możesz świadomie decydować, czy zmieniać swoje nawyki finansowe, styl życia, czy powiększać swoje oszczędności i inwestycje, albo zmniejszać swój poziom zadłużenia.
Podsumujmy najważniejsze powody, dla których warto znać swoją wartość netto:
Twoja wartość netto pokazuje, gdzie jesteś.
Czy oszczędzasz wystarczająco na emeryturę? Czy masz na koncie oszczędnościowym pieniądze na wypadek sytuacji awaryjnej? Czy jesteś przygotowany na sfinansowanie edukacji swoich dzieci? Z jakimi długami musisz się uporać? Twoja wartość netto może pomóc ci odpowiedzieć na te pytania. Daje jasny obraz Twojej obecnej sytuacji.
Sporządzając zestawienie swojego majątku oraz zobowiązań, zobaczysz czarno na białym, na czym dokładnie stoisz.
Może nie spodobać Ci się otrzymany wynik, ale może być również i tak, że czujesz się całkiem dobrze, bo dokonałeś przyjemnego odkrycia. W każdym bądź razie, bez względu na wynik pozostań na ścieżce budowania bogactwa. Skoncentruj się na swoich celach i znajdź sposób na ich osiągnięcie.
Ćwiczenie z wyliczeniem Twojej wartości netto powinno dać Ci dodatkową motywację do racjonalnego gospodarowania własnymi finansami. Może okaże się, że to najwyższy czas, żeby ograniczyć swoje wydatki i pomyśleć o budowie finansowej poduszki bezpieczeństwa.A może okaże się, że to dobry czas na nadpłatę kredytu lub pierwsze inwestycje.
2. Twoja wartość netto pokazuje, co należy naprawić
Najlepiej jeśli Twoje zobowiązania wynoszą 0 zł (słownie: zero)! Ale jeśli masz długi, obliczenie wartości netto zmusza Cię do sprawdzenia, z czym się mierzysz. Dopóki nie policzysz wartości netto własnego majątku, nie będziesz dokładnie wiedzieć, jaki jest stan Twoich finansów.
Raz na zawsze pożegnaj się z długami. Pozbycie się długu nie tylko uwolni dochody, które masz co miesiąc do rozporządzenia, ale podniesie również twoją wartość netto!
Jeśli pozbyłeś się wszystkich swoich długów (wyjątkiem może być kredyt hipoteczny), to znaczy że wykonujesz niesamowitą pracę! Ale nie odpuszczaj! Zwiększaj swoje aktywa, wyobraź sobie ile możesz zainwestować na swoją przyszłość bez tych wszystkich rat za kredyty i pożyczki!
Aktualizuj swoją wartość netto, co roku. To fajne ćwiczenie, które możesz wykonać podczas podsumowania roku.
Wykres generuje się automatycznie, po wypełnieniu danych w naszym kalkulatorze.
Zestawienie bilansowe to bardzo wartościowy raport, który dokładnie pokaże Ci gdzie jesteś oraz co należy poprawić. Często stanowi pierwszy krok w kierunku poprawy swoich relacji z finansami osobistymi, zwiększa poziom Twojej świadomości finansowej.
Ćwiczenie to warto robić co roku, można traktować je jako element podsumowania roku. Raport pokaże Ci czy Twoja sytuacja się pogarsza czy polepsza, czarno na białym będziesz widział wynik swoich decyzji finansowych, które podjąłeś w ciągu roku.
Najlepszym raportem na co dzień, jest jednak sam budżet domowy. Budżet to mapa drogowa wskazująca, gdzie trafią Twoje pieniądze. W dowolnym momencie pokaże Ci, gdzie są Twoje pieniądze. Pomoże zaplanować każdy miesiąc i dać „pracę” dla każdej Twojej zarobionej złotówki.
CEO & Co-Founder MoMoney spółki technologicznej z obszaru fintech, wdrażającej oprogramowanie managera finansów osobistych (Personal Finance Managament), które pomaga użytkownikom świadomie zarządzać ich pieniędzmi.
Aplikacja ma za zadanie odciążyć użytkownika w zakresie planowania i realizacji budżetu domowego, określania celów finansowych i realizacji planu.
Dzięki momoney.pl w prosty sposób możesz stworzyć budżet domowy, zacząć świadomie zarządzać pieniędzmi i przejąć nad nimi kontrolę. Wypracujesz prawidłowe nawyki, które pomogą zacząć oszczędzać i budować niezależność finansową. A więcej środków ze świadomego wydawania pieniędzy, to większa ilość wolnego czasu i możliwość spełniania marzeń.
