Po co prowadzić budżet domowy?
2021-09-02
Budżet domowy w zeszycie? Narzędzia do budżetu domowego.
2021-09-23
Czas czytania: 7 minut
Spis treści
ukryj
7 prostych kroków. Wersja wideo (w pigułce):
Seria wpisów z zakresu finansów osobistych i budżetu domowego na naszym blogu:
👉 Twoja wartość netto – jak ją policzyć? 📈
👉 Po co prowadzić budżet domowy? 🤔
👉 Jak zacząć prowadzić budżet domowy? 🏁
👉 Budżet domowy w zeszycie? Narzędzia do budżetu domowego 🧮
👉 Fundusz Awaryjny. Praktyczny przewodnik 🚨
👉 Fundusz Wydatków Nieregularnych. „Must have” każdego porządnego budżetu domowego! 📊
Prosty i efektywny budżet domowy
Jeśli już wiesz, po co prowadzić budżet domowy oraz jesteś gotowy, aby zacząć świadomie zarządzać swoimi finansami i mieć nad nimi kontrolę, to mamy dobrą wiadomości — dokładnie wiemy jaki, powinien być Twój kolejny krok!
Wyznacz sobie cel/e. Istotą dobrego planowania (a już wiesz, że budżet to plan dla Twoich pieniędzy), jest wyznaczenie celów oraz sposobu ich realizacji. Do planu dla Twoich pieniędzy, czyli budżetu domowego, powinieneś podejść dokładnie tak, jak do każdego innego planu. Najlepsi budżetowcy zaczynają właśnie od celów, a ich cele utrzymują ich w podjętym działaniu i są niezbitym argumentem w chwili zwątpienia i zmęczenia.
Budżet to mapa drogowa wskazująca, gdzie trafią Twoje pieniądze. Dzięki czemu możesz dać zadanie dla każdej zarobionej przez Ciebie złotówki – dosłownie, każdej! Niech pracują dalej dla Ciebie i realizują Twoje krótko i długoterminowe cele. Nie bądź naiwny, nie przekazuj dobrowolnie wszystkich swoich pieniędzy na kompulsywne zakupy, lub zaspokojenie wykreowanych przez marketing potrzeb i zachcianek.
Stworzenie zindywidualizowanego budżetu jest niezbędne do wypracowania właściwych nawyków dotyczących wydatków, odkładania pieniędzy na realizację indywidualnych celów oraz osiągnięcie niezależności finansowej. A więcej środków ze świadomego wydawania pieniędzy, to większa ilość wolnego czasu i możliwość spełniania marzeń.
Ale jak zacząć pracę z budżetem domowym? Pierwsze kroki mogą wydawać się skomplikowane, ale ten artykuł ma zadanie przeprowadzić Cię przez wszystkie etapy tego procesu.
KROK 1: Określ swoje cele.
Dobrze jest mieć cele finansowe. Rozpoczęcie pracy z budżetem domowym, w pierwszych tygodniach (baa, nawet miesiącach), może być trudne. Stworzone przez Ciebie kategorie, nie odzwierciedlają Twoich faktycznych wydatków, lub są zbyt ogólne, bądź zbyt szczegółowe. Twoje plany rozmijają się z rzeczywistością itp. Spokojnie, to normalny proces uczenia się. W końcu zapanujesz nad swoimi finansami i budżetem.
W takiej sytuacji wskoczenie do budżetu i przypisanie każdej złotówki do konkretnej kategorii, aby dać jej zadanie, może nie być najlepszym sposobem na rozpoczęcie.
Zamiast tego zacznij od ustalenia swoich celów finansowych.
Co jest dla Ciebie naprawdę ważne? Zastanów się i wypisz swoje cele. Jeśli masz rodzinę, to budżetowanie powinno stanowić grę zespołową. Najlepiej jest zorganizować spotkanie z małżonkiem (a nawet dziećmi), określić wspólne cele.
Typowe powody tworzenia budżetu to:
- Znalezienie sposobu na zaoszczędzenie większej ilości pieniędzy.
- Ograniczenie nadmiernych wydatków na zbędne zachcianki, używki itp.
- Eliminacja nieporozumień i zakończenie kłótni o pieniądze w związkach.
- Upewnienie się, że wydatki odzwierciedlają Twoje cele i wartości.
- Przełamanie cyklu od wypłaty do wypłaty.
- Unikanie wydawania pieniędzy, których nie masz.
- Wyjście z długów.
- Dążenie do długoterminowych celów finansowych.
To są powody, dla których warto prowadzić budżet domowy. Natomiast bardziej namacalne i konkretne cele to np:
- prywatna wysoka emerytura,
- przyszłość dzieci (studia itp.),
- dom z ogrodem,
- wczasy all inclusive,
- nowe auto,
- budowa finansowej poduszki bezpieczeństwa.
Cele nadają sens i pomagają w byciu wytrwałym. Proces tworzenia budżetu natomiast zwiększa prawdopodobieństwo osiągnięcia celów, motywację oraz chroni przed oszukiwaniem samego siebie.
Cele w budżecie chronią Twoje pieniądze przed Tobą samym!
Gdy planujesz budżet oraz kierujesz swoje pieniądze na określone cele, przestajesz się zastanawiać, gdzie rozeszły się Twoje pieniądze.
Kiedy wyznaczasz cele, możesz dostosować swój budżet do ich osiągnięcia, decydując, ile musisz odłożyć, aby osiągnąć każdy cel. Wyznaczanie celów, zwiększa motywację i wytrwałość. Aby być skutecznym, Twoje cele powinny być SMART tzn:
- Skonkretyzowane (Specific)
- Mierzalne (Measurable)
- Ambitne / Istotny (Ambitiuos / Relevant)
- Realne / Osiągalne (Realistic / Achievable)
- T – określone w czasie (Time-bound)
Bądź konkretny: Zamiast „ zaoszczędzę na dom ” Twoim celem powinno być „ zaoszczędzę 150 000 złotych na wkład własny ”.
Bądź realistą: Cel nie powinien być błogim życzeniem, jeżeli nie jesteś w stanie go osiągnąć, to przemyśl go jeszcze raz i zmodyfikuj, inaczej się zdemotywujesz.
Podaj terminy: Kiedy chcesz kupić ten dom, kupić nowy samochód, przejść na emeryturę lub wysłać swoje dzieci na studia? Ustaw docelową datę, do której musisz osiągnąć swój cel.
Wyznaczanie celów jest najważniejszą częścią tworzenia budżetu. Jeśli nie wykorzystujesz swojego budżetu, aby upewnić się, że przybliżasz się do realizacji celów, to tak naprawdę marnujesz jego największy potencjał!
Policz, ile zaoszczędzić, aby zrealizować cele.
Po ustaleniu celów finansowych zdecyduj, ile musisz zaoszczędzić na każdy cel. Jeśli chcesz zebrać 150 tys. złotych na wkład własny na dom w ciągu pięciu lat, zaoszczędź 2,5 tys. zł miesięcznie. Jeśli do przyszłego roku chcesz zbudować fundusz awaryjny w wysokości 2 tys. zł, zaoszczędź 166,67 zł miesięcznie.
Im bardziej szczegółowo określisz, ile możesz poświęcić na każdy cel, tym większe prawdopodobieństwo, że go osiągniesz.
Omów różnicę między potrzebami a zachciankami.
Aby każdy budżet domowy się powiódł, musisz szczerze przed sobą ustalić, co jest faktyczną potrzebą, a co tylko zachcianką – i jak ważne jest najpierw zaspokojenie potrzeb.
KROK 2: Zsumuj wszystkie swoje dochody.
Prowadzenie budżetu domowego polega na jak najlepszym wykorzystaniu dochodów, więc musisz określić ile pieniędzy zarobisz w danym miesiącu. Zapisz tu wszystkie źródła dochodów, również te dodatkowe (jak dodatkowe zlecenie, premia, sprzedaż na olx itp.). Zapisz każdą wypłatę — swoją i swojego współmałżonka.
- wynagrodzenia, jeżeli pracujecie na etacie
- dochód z firmy
- dochód z inwestycji
Jeśli masz nieregularny dochód, podaj w tym miejscu najniższy szacunek tego, co zwykle zarabiasz (jak dostaniesz więcej, to w trakcie miesiąca możesz to dostosować). Dla osób prowadzących własną firmę polecam całkowite wydzielenie finansów osobistych od firmowych. Aby zarządzanie finansami domowymi było bardziej przewidywalne, polecam też określenie stałej pensji ze swojego biznesu, równej co miesiąc. A nadwyżki wypracowane przez firmę rozliczać jako premia np. raz na kwartał. Sporo to ułatwia, zarówno w finansach firmy, jak i tych osobistych. Takie kwartalne podsumowanie w firmie, pomaga też w strategicznych decyzjach (cześć pieniędzy może zostać wypłacona jako premia, a cześć wykorzystana na inwestycję w firmie, a kolejna jako zapewnienie buforu do utrzymania płynności finansowej). Ważne, żeby nie drenować za bardzo budżetu firmowego.
KROK 3: Określ swoje wydatki
Gdy już zaplanowałeś wszystkie swoje wpływy (dochody), czas zaplanować wypływy (wydatki, koszty i transfery). Aby budżet był czytelny oraz jak najlepiej umożliwiał Ci odpowiednie zarządzanie finansami, powinien być podzielony na kategorie. W ramach poszczególnych kategorii powinny zaś pojawić się konkretne pozycje (podkategorie). Od Ciebie zależy jak szczegółowo, chcesz prowadzić budżet. Zarówno kategorie, jak i poszczególne pozycje (podkategorie) w kategoriach powinny być ułożone wg. priorytetów. A więc, na samej górze powinny być te najważniejsze, i idąc w dół te mniej ważne.
Przykłady kategorii:
- kredyty i pożyczki (kredyt hipoteczny/kredyt samochodowy/kredyt konsumencki)
- oszczędności i inwestycje (fundusz awaryjny/fundusz wydatki nieregularnych/fundusz bezpieczeństwa/fundusz rentierski/fundusz na przyszłość dzieci/inne fundusze celowe (jakie?))
- ubezpieczenia (ubezpieczenia na życie/ubezpieczenie nieruchomości)
- zdrowie (karnet na siłownię/suplementy/badania/leki)
- żywność (w domu/ na mieście/ w pracy)
- mieszkanie/dom (czynsz/energia/gaz/media/sprzątanie/ogród)
- dzieci/dziecko (przed szkołą/szkoła/studia)
- transport (opłata za autobus/tramwaj/metro/opłaty za taksówkę/UBER) / samochód (paliwo/myjnia/koszty parkowania/ubezpieczenie AC/OC/serwis gwarancyjny/przegląd/wymiana opon)jakość życia
- zwierzęta domowe (żywność/gadżety/treningi/szczepienia)
- prezenty i dotacje (prezenty dla nas i dla dzieci/prezenty dla dalszej rodziny/prezenty dla znajomych/cele charytatywne)
- rozrywka (fun money/kino/teatr/imprezy/wycieczki/gry/inne)
Gdy już stworzyłeś strukturę dla swojego budżetu, czas zaplanować ile pieniędzy wyślesz do konkretnej kategorii/pozycji. Jeżeli dopiero zaczynasz prowadzić budżet domowy, możesz mieć z tym problem, bo prawdopodobnie nie wiesz dokładnie ile, na co wydajesz, bądź tylko Ci się wydaje, że wiesz. A wtedy budżet nie będzie realistyczny, lecz będzie tylko listą życzeń.
Nie będziesz wiedział, czy Twój budżet jest realistyczny, dopóki nie zorientujesz się, na co aktualnie idą, Twoje pieniądze. Zalecam śledzenie wydatków przez około 3 miesiące, aby uzyskać jasny obraz wydatków.
Najlepszy sposób na początek śledzenia wydatków to: paragony oraz wyciągi z rachunków bankowych.
Te dwa źródła pozwolą na uzyskanie bardzo dokładnego śledzenia wydatków. Z jednej strony masz wyciągi z rachunków bankowych, na których zapisane są wszystkie wydatki poniesione za pomocą karty płatniczej czy przelewu, gdy do tego dołączysz paragony, to będziesz mógł zwiększyć dokładność poszczególnych pozycji z wyciągu, to raz, a dwa możesz uzupełnić również te wydatki, które sfinansowałeś za pomocą gotówki.
W MoMoney jesteśmy zwolennikami budżetowania „od zera”. Metoda sprowadza się do prostego równania: dochód – wydatki = zero. Wspomniane „zero” odnosi się do dwóch różnych aspektów:
- Po pierwsze: każda złotówka, którą zarabiasz i stanowi Twój dochód przydzielana jest do konkretnego zadania. Część z nich idzie na oszczędności, a reszta jest przeznaczona na różne kategorie wydatków. Jeśli więc Wasz miesięczny dochód wynosi 8000 złotych, suma pozycji w zaplanowanym budżecie również powinna wynosić właśnie 8000. Budżet jest wyzerowany, co nie oznacza, że Twoje konto bankowe jest równe zero!
- Po drugie: w każdym miesiącu planujesz budżet od nowa, traktujesz go jako autonomiczną część, powinien więc być tak ułożony, jakby sporządzany był po raz pierwszy.
KROK 4: Wyłap swoje nieregularne wydatki
Podczas gdy śledzenie wydatków pokazuje, gdzie pieniądze trafiają na co dzień, Twój budżet powinien również uwzględniać środki na nieregularne wydatki. Takie jak, wakacyjna wycieczka, wyprawka szkolna, ubezpieczenie auta, prezenty, podatki od nieruchomości oraz inne wydatki, które planujesz ponieść w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
Większość budżetów domowych zawodzi właśnie dlatego, że pomija wydatki ponoszone nieregularnie.
Użyj kalendarza, aby wyłapać nieregularne wydatki.
Twój kalendarz i wcześniejsze wyciągi z kart płatniczych pomogą Ci sporządzić listę wszystkich wydatków, które pojawią się w ciągu roku.
Niektóre nieregularne wydatki w Twoim budżecie mogą obejmować:
- wycieczka wakacyjna
- wyprawka szkolna
- ubezpieczenia auta
- prezenty na Boże Narodzenie lub inne prezenty świąteczne
- weekend majowy
- urodziny małżonka/dzieci
- serwis gwarancyjny auta
- komunia dziecka
KROK 5: Wybierz narzędzie do tworzenia i prowadzenia budżetu
Gdy już masz przemyślany i zorganizowany budżet, czas wybrać narzędzie, które pomoże Ci go stworzyć i prowadzić. Najpopularniejsze sposoby to:
- Kartka papieru i ołówek – coraz mnie popularny sposób, ze względu na małą praktyczność, choć może się przydać przy początkowym planowaniu budżetu i swoich finansów, ze względu na wygodę w szybkim notowaniu swoich przemyśleń.
- Budżet domowy w arkuszu kalkulacyjnym (MS Excel, Arkusze Google) – arkusze kalkulacyjne takie jak MS Excel czy Google Spreadsheet to świetne narzędzia! Niestety wymagają, samodzielnego przygotowania struktury, odpowiednich formuł, wizualizacji itp. aby budżet był funkcjonalny. Może być to problem, szczególnie dla początkujących, wymagana też jest co najmniej podstawowa znajomość tych narzędzi. Brakuje tam też elementów, które automatyzują pewne czynności (jak np. importowanie wydatków, kopiowanie struktury budżetu do kolejnego miesiąca, przeliczenia walutowego, śledzenia celów itp.
- Dedykowane aplikacje do budżetu domowego (aplikacje finansowe) – aplikacje pomagają w prowadzeniu budżetu, automatyzują wiele czynności, ułatwiają budowę struktury budżetu, dodawanie kategorii, wyznaczanie celów i śledzenie postępu ich realizacji, śledzenia wydatków itp.
Niezależnie od co wybierzesz, powinno spełniać kilka kluczowych wymagań:
- łatwy dostęp dla obojga małżonków (współdzielenie budżetu, dostęp z dowolnego miejsca i urządzenia)
- proste tworzenie nowych budżetów miesięcznych (szybkie kopiowanie struktury i kategorii)
- wygodne śledzenie wydatków (wgląd do poszczególnych transakcji, ale także wizualizacji tych informacji w przejrzystej tabeli, a także na wykresie)
Przykładem takiej aplikacji jest MoMoney . Budżetowanie z Mo.Money jest proaktywne. Zwykłe spisywanie wydatków to patrzenie wstecz, wprowadzenie tego, co już jest historią. Z Mo.Money jest inaczej, aktywnie planujesz swój budżet, priorytetyzujesz swoje wydatki, określasz cele finansowe, dzięki temu lepiej zarządzasz swoimi pieniędzmi i podejmujesz lepsze decyzje. Możesz wypróbować MoMoney za darmo, aby sprawdzić, czy odpowiada na twoje potrzeby.
Z MoMoney możesz budżetować na dowolnym urządzeniu z dostępem do internetu. Jedno konto, może być współdzielone z małżonkiem, więc każdy może na swoim urządzeniu zalogować się do tego samego budżetu, sprawdzając, ile pozostało w określonej kategorii budżetowej lub śledząc swoje wydatki w podróży. Stwarza to odpowiedzialność, która jest kluczem do pomyślnego budżetu rodzinnego.
KROK 6: Uruchom swoje ulubione narzędzie do prowadzenia budżetu domowego
Zacznij śledzić swoje wydatki oraz realizację założonych planów i celów finansowych. Prowadzenie budżetu domowego i świadome zarządzania finansami, sprawia, że jesteś osobą odpowiedzialną za siebie i swoją rodzine. Gratulacje!
Osoby odpowiedzialne za swoje finanse to osoby, które przejmują kontrolę nad swoimi pieniędzmi – a nie na odwrót. Ludzie odpowiedzialni za swoje pieniądze nie zastanawiają się, gdzie rozeszło się ich wynagrodzenie na koniec miesiąca. Ponieważ dokładnie to zaplanowali już na samym początku.
KROK 7: Ustaw raz w miesiącu termin spotkania budżetowego
Spotkania budżetowe (raz w miesiącu, czy raz na dwa tygodnie, gdy zaczynasz) to jeden z najlepszych sposobów na efektywną komunikację na temat pieniędzy przez cały rok. Oto co zazwyczaj powinieneś omówić na takich spotkaniach.
Każdy miesiąc zawiera standardowe rzeczy, na które przeznaczać swoje pieniądze, a także wydatki nieregularne na konkretny miesiąc. Zaplanuj rodzinne spotkanie budżetowe, aby porozmawiać o tych wydatkach, (zarówno regularnych, ale szczególnie tych nieregularnych). Sprawdź też, z czym zmagałeś się w zeszły miesiącu, świętuj zwycięstwa w budżetowaniu i przeglądaj swoje cele.
Wspólnie twórzcie cele finansowe i śledzie postępy w ich realizacji
Wspólnie ze swoją drugą połówką, a także dziećmi omówcie cele finansowe. Porozmawiajcie, też o tym, jak każde z Was może zaangażować się, aby urzeczywistnić te cele.
Załóżmy, że oszczędzasz na wkład własny za zakup wymarzonego domu. Zdefiniuj taką pozycję w kategorii oszczędności — i śledź swoje postępy jako rodzina. Jeśli korzystasz z MoMoney, możesz założyć fundusz na swój cel i obserwować, jak idzie postęp jego realizacji.
Chcesz szybciej dotrzeć do celu? Zorganizuj spotkanie budżetowe, aby przeprowadzić burzę mózgów, jak to zrobić. Zdecyduj się na ograniczenie części wydatków lub zwiększenie zarobków, aby szybciej zrealizować cele rodzinne.Uwzględnienie tutaj dzieci pokazuje im, jak działają finanse i jak to, co robicie, wpływa na rodzinę na wiele sposobów. Taka lekcja przedsiębiorczości.
Komunikuj się z dziećmi
Zaproś na spotkanie również swoje dzieci. Nie muszą być na całym spotkaniu (nie muszą wiedzieć wszystkiego), ale niech partycypują w ustaleniach finansowych dotyczących ich bezpośrednio. Porozmawiaj z dziećmi o ich zajęciach dodatkowych, klubach sportowych, hobby. Prawdopodobnie możesz nie mieć wystarczająco pieniędzy, aby sfinansować wszystko co ich interesuje. I to jest w porządku. Porozmawiaj z dziećmi, co jest dla nich najważniejsze, aby nadać priorytet wydatkom, które są z nimi powiązane.
Wspólne budżetowanie i uczenie dzieci, jak mądrze zarabiać i rozsądnie wydawać pieniądze — to dwa najlepsze fundamenty finansowe, jakie możesz stworzyć dla swoich dzieci.
Maciej Helbrecht
CEO & Co-Founder MoMoney spółki technologicznej z obszaru fintech, wdrażającej oprogramowanie managera finansów osobistych (Personal Finance Managament), które pomaga użytkownikom świadomie zarządzać ich pieniędzmi.
Aplikacja ma za zadanie odciążyć użytkownika w zakresie planowania i realizacji budżetu domowego, określania celów finansowych i realizacji planu.
Dzięki momoney.pl w prosty sposób możesz stworzyć budżet domowy, zacząć świadomie zarządzać pieniędzmi i przejąć nad nimi kontrolę. Wypracujesz prawidłowe nawyki, które pomogą zacząć oszczędzać i budować niezależność finansową. A więcej środków ze świadomego wydawania pieniędzy, to większa ilość wolnego czasu i możliwość spełniania marzeń.
Powiązane wpisy
2023-12-04
